SỰ HÓA GIẢI TẠM THỜI CỦA TRÍ TUỆ ĐỨC ĐỐI VỚI CHỦ NGHĨA KHỦNG BỐ.

SỰ HÓA GIẢI TẠM THỜI CỦA TRÍ TUỆ ĐỨC ĐỐI VỚI CHỦ NGHĨA KHỦNG BỐ.

 (Tùy bút nhân đọc Những ngày cuối tuần Tiểu thuyết của Bernhard Schlink –Edition VIPEN xuất bản năm 2014 )

                   Thế Dũng

1.Khi sử liệu trở thành nhân vật tiểu thuyết.

Năm 2008, tiểu thuyết về số phận của những kẻ khủng bố bí mật  của Bernhard Schlink, một tiểu thuyết gia  ăn  khách lại đã gây ra nhiều tranh  luận. Bản chất những  xung đột nội tâm chất chứa trong thiên tiểu thuyết này là cuộc tranh cãi căng thẳng tại Đức về việc ân xá cho các tên khủng bố của nhóm tội phạm RAF vốn đã  đạt tới đỉnh điểm vào năm 2007. Trong khi Brigitte Mohnhaupt*được trả tự do hưởng án treo vào tháng Ba thì đến tháng Sáu năm 2007, Tổng thống CHLB Đức đã bác đơn xin ân xá của Chritian Klar*.

Theo Bách khoa toàn thư mở thì RAF là một tổ chức khủng bố bí mật thuộc phe cực tả được thành lập vào ngày 14 tháng 05 năm 1970. Trong Tuyên ngôn của mình, nhóm RAF đã tự nhận họ là một lực lượng du kích cộng sản. RAF muốn theo gương của những người kháng chiến Nam Mỹ, đặc biệt là của Tupamaros tại Uruguay. Họ ( RAF) muốn lãnh đạo cuộc đấu tranh vũ trang bí mật như là”du kích trong thành phố” để chống lại “chế độ” nhà nước tư bản đang cai trị và Chủ nghĩa Đế quốc Mỹ, qua đó tăng thêm sức mạnh cho cuộc đấu tranh giải phóng trên thế giới. Đến tháng 4 năm 1998, năm mà các cơ quan điều tra của CHLB Đức đã thừa nhận quả thật RAF đã tự tuyên bố giải thể thì nó đã phát triển tới thế hệ thứ Ba. Ngày 20 tháng 04 năm 1998,  RAF đã  công bố việc tự giải thể trong một tuyên bố 8 trang. Trong đó có đoạn:” Trước đây gần 28 năm, vào ngày 14 tháng 05 năm 1970, RAF thành hình từ một vụ giải phóng. Chúng tôi chấm dứt dự án này ngày hôm nay. Du kích thành phố dưới hình thức RAF giờ đây đã trở thành lịch sử”.  

Nhà văn Bernhard Schlink

Kết cuộc những vụ khủng bố và bắt con tin của RAF đã làm cho 34 yếu nhân bị giết và nhiều người bị thương. Hai mươi thành viên của RAF cũng đã bỏ mạng như là một sự trả giá. (vi.wikipedia.org/wiki/phaihongquan)

Thế rồi một trong số những kẻ sát nhân và bè bạn của hắn đã đã trở thành những nhân vật tiểu thuyết. Thật hiếm ai theo sát thời cuộc được như Luật sư kiêm tiểu thuyết gia Bernhard Schlink; nhất là trong khi ông vẫn không ngừng nhận diện quá khứ RAF và lịch sử trí tuệ Đức với kỳ vọng thấu suốt cả những biến cố đương thời lẫn những thân phận xưa cũ. Khi sử liệu đã trở thành các nhân vật tiểu thuyết có nghĩa là người đọc nên cảm nhận Những ngày cuối tuần bằng một cảm quan lịch sử.

2. Sự toan tính thực dụng của người chị ruột.

Tiểu thuyết bắt đầu bằng cuộc hội ngộ trong ngày Thứ Sáu, ngày tự do đầu tiên của cựu tù nhân thuộc thế hệ đầu tiên của RAF và ngưng lại vào buổi chiều  Chủ nhật.

Sau 24 năm tù, Jörg – một kẻ thuộc tổ chức khủng bố bí mật thuộc phe cực tả (RAF- tiếng Đức:Rote Armee Fraktion-tiếng Việt: Phái Hồng quân) từ những năm 70 của thế kỷ trước được thả trước hạn nhờ lệnh ân xá của Tổng thống CHLB Đức.

Một nguyên thủ mạnh & một quốc gia mạnh

Một nguyên thủ mạnh & một quốc gia mạnh

Huy Đức

Ngày 3-4-2014, trong "lễ thượng kỳ", Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nhắc đến khái niệm một "quốc gia mạnh" và, cái cách ông đứng trên nóc tàu, một tay chống nạnh, một tay vẫy đám đông, bên cạnh một cựu nguyên thủ phải ôm cột giữ thăng bằng, gợi ý hình ảnh một quốc gia mạnh cũng tương đồng với một nguyên thủ mạnh.

Một nguyên thủ mạnh

Tàu ngầm chỉ phát huy tác dụng khi nó lặn sâu chứ không phải khi nó nổi lên. Chính trị Việt Nam cũng như biển khơi. Một nguyên thủ mạnh không chỉ là người biết xây dựng hình ảnh trước công chúng mà còn phải là một người biết kiến tạo tương lai cho mình và cho chính công chúng ấy.

Một nguyên thủ đưa được nhiều người thân, nhiều "em út" vào các vị trí trọng yếu, thâu tóm được nhiều quyền lực và tiền bạc chỉ được coi là một nhà độc tài. Một nguyên thủ coi mọi người dân đều là người của mình, thiết kế được một nhà nước mà ai ngồi vào cũng rất khó tham nhũng, khó lạm quyền; kiến tạo được những nền tảng dân chủ để quốc gia vẫn phát triển ngay cả khi không có mình, nguyên thủ ấy mới đáng được coi là nguyên thủ mạnh.

Một nguyên thủ mà đất nước cần vào lúc này phải là một nhà cải cách. Muốn trở thành một nhà cải cách phải có đủ khát vọng và trí tuệ. Chỉ những người có khát vọng dân chủ mới có đủ dũng cảm để từ bỏ đặc lợi, đặc quyền. Chỉ những người có đủ trí tuệ mới có thể tập hợp lực lượng và chuẩn bị một lộ trình vững chắc. Chưa có ý chí chính trị (cải cách), chưa thiết kế lộ trình chính trị thì chưa thể nào "thông điệp".

Độc tài & Dân chủ

Những cuộc biểu tình ở thủ đô Bangkok hay được những người ngại thay đổi nói đến như những con ngoáo ộp dân chủ. Trong khi, Singapore lại thỉnh thoảng được đưa ra như một ví dụ êm ái khi bào chữa cho sự độc tài.

Nhưng, Singapore chỉ là một "citi-state" và Thái Lan mới chỉ là một quốc gia đang ở trên đường đi đến dân chủ. Quyền lực nhà nước Thái vẫn đang khi nặng về vương quyền, khi nghiêng về pháp quyền. Trong những xung đột chính trị, quyền đưa ra "phán quyết" cuối cùng thường là quân đội chứ không phải là tối cao pháp viện.

Luận văn Nhã Thuyên: tiếng nói của một số người trong cuộc

Luận văn Nhã Thuyên: tiếng nói của một số người trong cuộc

Nguyễn  Hiếu Quân thực hiện

           Luận văn Thạc sĩ “Vị trí kẻ bên lề: Thực hành thơ của nhóm Mở Miệng từ góc nhìn văn hóa” của Đỗ Thị Thoan (dưới đây gọi tắt theo tên phổ biến hơn là Luận văn Nhã Thuyên – LVNT) đang được dư luận quan tâm đặc biệt, nhất là khi Luận văn này được một Hội đồng thẩm định lại và sau đó Trường Đại học Sư phạm Hà Nội (ĐHSP HN) ra quyết định số 667/QĐ-ĐH SP HN không công nhận Luận văn này. Nhận thấy sự kiện LVNT có nhiều vấn đề cần được làm sáng tỏ, chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn với một số người trong cuộc, bao gồm: PGS.TS Nguyễn Thị Bình (Khoa Ngữ Văn, ĐHSP HN) – giáo viên hướng dẫn khoa học luận văn; và hai thành viên trong vai trò phản biện thuộc Hội đồng chấm LVNT: PGS.TS Ngô Văn Giá (Đại học Văn hóa HN), TS. Chu Văn Sơn (Khoa Ngữ Văn, ĐHSP HN). Cuộc phỏng vấn này, như độc giả thấy, có thể coi là sự lên tiếng chính thức đầu tiên trước công luận, điều vốn rất được nhiều người chờ đợi, của những người không chỉ liên quan, hiểu rõ LVNT mà còn có tri kiến nhất định về đời sống văn học, văn hóa, giáo dục Việt Nam hiện nay. Chúng tôi trân trọng cảm ơn sự hợp tác chân thành, nghiêm túc của các ông/bà có tên trên và đồng thời, hi vọng độc giả đón nhận bài phỏng vấn này trong tinh thần đối thoại thấu đáo, đẹp đẽ.

Sư phạm Đại học, Ngữ Văn Khoa tạp phú

 Sư phạm Đại học, Ngữ Văn Khoa tạp phú

Hà Nhân

Khách có kẻ:

Giương buồm giong gió văn chương

Lướt bể chơi trăng thi phú

Sớm tìm hiểu chừ tích truyện người xưa

Chiều lần thăm chừ thơ ca hiện đại

Thơ loạn, thơ Điên, cùng là Sáng tạo

Xuân thu, Dạ đài, sánh với cách tân

Nơi có người đi

Đâu mà chẳng biết.

Thế mà

Nhân bọn lý luận quốc doanh gây nỗi phiền hà

Để trong nước lòng khách thơ oán giận

Chuyện Nhã Thuyên li kì đại học nhà ta

Nhóm Mở Miệng xôn xao làng văn chính thống

Giấc mộng tự do học thuật chứa vài trăm trong dạ cũng nhiều

mà tráng chí bốn phương vẫn còn tha thiết

bèn giữa dòng chừ ngồi suy nghĩ

học Đỗ Phủ chừ bày đặt đau đời