Phiên tòa có tính trình diễn mang tầm thế kỷ của Trung Quốc
Mã Chiến
Phạm Nguyên Trường dịch
LONDON
– Phiên tòa, lời buộc tội và bản án tử hình được hoãn thi hành dành cho
bà Cốc Khai Lai, vợ của nhà lãnh đạo Trung Quốc vừa bị thất sủng tên là
Bạc Hi Lai, làm người ta nghi ngờ không chỉ hệ thống pháp lý của Trung
Quốc mà còn nghi ngờ cả sự thống nhất của Ban lãnh đạo Đảng Cộng sản
nữa.
Xin bắt đầu bằng những vấn đề xuất hiện tại
phiên tòa. Bà Cốc tuyên bố rằng bà ta giết doanh nhân người Anh, ông
Neil Heywood, là để bảo vệ con mình. Nhưng với quyền lực của Cốc, vợ ông
Bạc, thì việc giam giữ hay trục xuất một người như ông Heywood chỉ là
một cái búng ngón tay. Không cần tới chất cyanide.
Tuy
nhiên, bà ta không chỉ công nhận tội lỗi mà dường như còn coi đó là nhu
cầu của lịch sử nữa. “Nhằm củng cố sự trong sáng của pháp luật, tôi sẵn
sàng chấp nhận và đối mặt với bất kỳ bản án nào, tôi cũng hy vọng một
bản án công bằng và chính trực”, bà ta đã nói với tòa như thế. Từ những
phiên tòa có tính trình diễn của Stalin hồi những năm 1930, chưa có bị
cáo nào lại ca ngợi quan tòa – người phải kết án bà ta tại một phiên toà
mà không có nhân chứng hay bằng chứng nào chống lại bà ta được trình ra
– một cách nồng nhiệt đến như vậy.
Phiên tòa xử
một cách chóng vánh bà Cốc còn nực cười hơn nữa là bà ta là người hoàn
toàn tin tưởng vào hệ thống pháp lý của Trung Quốc. Sau khi giành chiến
thắng ở một tòa án Mỹ, bà Cốc, vốn là một Luật sư, đã viết một cuốn
sách, trong đó bà tuyên bố rằng Trung Quốc cung cấp cho người ta “phương
pháp xử án công bằng nhất”. “Các Luật sư Trung Quốc không tranh luận
lằng nhằng về ý nghĩa của mỗi chữ. Một khi họ tin chắc rằng anh đã giết
một người nào đó thì anh sẽ bị bắt giam, bị đưa ra tòa và bị đội lính
hành quyết”, bà ta viết như thế.
Nói đúng ra,
bà Cốc là biểu hiện của của luật pháp Maoist mà Trung Quốc còn giữ lại
sau khi Mao chết đã lâu. Không vượt qua được kì thi vào trường Đại học
tổng hợp Bắc Kinh, nhưng bà Cốc lại được đặc cách giảng dạy luật sau khi
Đảng cộng sản khôi phục khoa luật học. Trước đó, bà ta bán thịt lợn tại
một khu chợ ở Bắc Kinh, ở đây bà ta có biệt danh là “Yi dao zhun” (Nhất đao chuẩn一刀准), nghĩa là chỉ cần một nhát là được đúng miếng thịt mong muốn.