Chí Phèo – “Hậu” hiện đại
Phạm Lưu Vũ
Ta là một kẻ
có chí. Điều này thì không cần phải nghi ngờ. Bước chân ra khỏi làng, ta lẩm
nhẩm một câu vừa nghe được từ lão hàng xóm: “Đã mang tiếng ở trong trời đất /
phải có danh gì với núi sông“. Ta cần
phải lập danh? Điều đó thì rõ rồi. Vấn đề là phải có một cái đích nào đó để
phấn đấu, theo đuổi. Đuổi kịp rồi thì lại phải vượt qua, vượt càng xa càng tốt…
Bình sinh, ta ghét cay ghét đắng sự tầm thường. Ta chỉ hâm mộ mỗi sự nổi tiếng
mà thôi. Nổi tiếng – đó chính là cái đích phấn đấu của ta. Nhưng khái niệm ấy
chung chung quá, trừu tượng quá. Phải tìm một cái đích trực quan hơn. Trên đời
ai là người nổi tiếng nhất? Kẻ đó sẽ là cái đích cụ thể, bằng xương bằng thịt
để ta phấn đấu, để ta đuổi kịp, đuổi kịp rồi vượt qua. Ta tìm đến một vị học
giả ở phố huyện.
Nghe nói vị
học giả này đọc nhiều sách lắm, đọc đến nỗi méo cả mồm đi. Trong nhà ông ta,
sách chất cao đến trần, sách chật cả lối đi, thậm chí ngồi ỉa cũng phải dựa
lưng vào sách… Chắc chắn vị học giả ấy sẽ tHỏa mãn yêu cầu của ta. Nghe ta hỏi,
vị học giả méo mồm ngẫm nghĩ một lát rồi trả lời: “Từ khi lão biết đọc sách đến
nay, đã sáu chục năm có lẻ. Song chưa thấy ai nổi tiếng hơn cái lão Chí Phèo ở
làng Vũ Đại!“. Chí Phèo là người nổi tiếng nhất? Vị học giả đó đã phán thì
không thể sai. Vậy Chí Phèo sẽ là cái đích để ta vượt qua. Ừ thì Chí Phèo! Tay này ta biết. Có cả truyện viết về lão hẳn hoi. Cả cái
làng Vũ Đại gì ấy nữa. Làng đó đâu có khác gì làng của ta. Cũng rặt một hạng
nông dân chân đất mắt toét thấp cổ bé họng coi vợ như giời coi giời bằng vung
coi vung bằng bảo bối… Vậy thì, làng Vũ Đại đã sản sinh ra một Chí Phèo – vĩ
nhân nổi tiếng nhất mọi thời đại, tại sao làng ta lại không thể sinh ra ta,
người sẽ còn nổi tiếng hơn cả Chí Phèo gấp nhiều lần?
.jpg)
