Nhật ký tị nạn

Nhật ký tị nạn

Phong Lan

LTS: Tác giả là một chuyên gia làm việc trong một công ty lớn ở Hoa Kỳ. Cô tình nguyện với Liên Minh CAMSA và đang thành lập nhóm yểm trợ ở Orange County, California. Tháng 11, 2012, Cô đã lên đường đến Thái Lan và Mã Lai để phụ giúp cho các hoạt động của BPSOS ở hai quốc gia này. Ở Thái Lan cô thăm viếng và phát quà cho nhiều trăm đồng bào lánh nạn cộng sản cũng như phỏng vấn một số các nhà tranh đấu, các đồng bào thiểu số, các giáo dân Cồn Dầu, các nạn buôn người. Ở Mã Lai Cô có dịp chứng kiến và tham dự một số hoạt động hàng ngày của văn phòng Liên Minh CAMSA, do BPSOS đồng sáng lập năm 2008, kể cả thăm viếng nạn nhân và truy tố thủ phạm. Dưới đây là một trong loạt bài ký sự của Cô về chuyến đi này.

Ngày 19 tháng 11

Tôi đã đến thăm các anh em tị nạn Việt Nam ở Bangkok. Họ là những người đấu tranh dân chủ ở Việt Nam, bị đàn áp, hạch sách, chịu không nổi họ đã chạy trốn qua Thái Lan.

Sau đó tôi đã đến thăm một chị viết báo đòi dân chủ trên blog. Chị là người Hà Nội. Chị bị đàn áp nên phải chạy qua Thái Lan. Hiện nay chị đang bị sạn thận rất nặng cần phải mổ nhưng chị chưa có tiền nên cầu cứu mọi người giúp cho chị.

Tôi đã gặp khoảng 20 giáo dân Cồn Dầu còn đang kẹt ở Bangkok chờ đi định cư. Vẫn còn 4 gia đình chưa có quy chế tị nạn, cần phải nhờ luật sư giúp kháng cáo lên Cao Ủy Tị Nạn. Từ đây đến cuối năm 2012, sẽ có khoảng 50 người Cồn Dầu sẽ lên đường định cư ở Mỹ.

Tôi đã để lại nhiều thuốc tây mang từ Mỹ sang. Ai cũng than thở đủ thứ bệnh. Buồn!

Khu nhà tồi tàn mà người Việt tị nạn đang sinh sống, chen chúc và lẩn lút

(ảnh của Phong Lan) 

Ngày 20 tháng 11

Tôi đã đến thăm khoảng 10 anh chị em tị nạn người Tây Nguyên Lâm Đồng. Họ là những người dân tộc thiểu số nhưng nói tiếng Việt khá rành. Họ đã đãi tôi một bữa ăn thật ngon. Món ăn gồm có canh, cá chiên, thịt nướng, rau, cũng giống như cơm ở nhà tôi mỗi ngày, không có gì khác. Em T.H. sắp sanh nên cầu cứu tôi giúp vì sợ vào nhà thương không có tiền trả cho nhà thương sẽ nguy hiểm cho đứa con. Các anh em Tây Nguyên rất khó khăn khi kiếm việc làm vì không có giấy tờ. Phụ nữ thì ở nhà may vá hay đến chỗ các bà sơ may để kiếm tiền độ nhật qua ngày.

Nhóm Hmong thì có khoảng 24 người vừa người lớn, vừa trẻ em, ở chung trong một căn nhà. Họ rất sợ bị cảnh sát bắt vì đa số họ đã bị Liên Hiệp Quốc từ chối quyền tị nạn dù họ bị đánh đập đàn áp rất nhiều vì theo đạo Tin Lành ở Việt Nam.

Khi tôi đến thăm các anh chị em cựu thuyền nhân -- những người đã bị cưỡng bức hồi hương năm 1996 và nay lại chạy sang Thái Lan vì bị đàn áp ở Việt Nam, tôi đã nghe các chị em than thở về đời sống cơ cực vô vàn ở Thái vì không có việc làm. Ngay cả số ít người đã được xét là tị nạn cũng vẫn sợ bị bắt vào tù di trú vì Thái Lan không công nhận công ước tị nạn. Có chị mua vải về may các túi vải nhỏ xinh xinh, rồi đi bán dạo 30 baht (khoảng 1 USD) một cái ở các khu phố du lịch nhưng cũng sợ cảnh sát di trú bắt nên lúc nào cũng phải nhìn trước nhìn sau.

Anh L. đã dẫn tôi đi xem một căn nhà mà anh xây cho người bạn Thái thật đẹp nhưng với tiền lương thật ít vì họ biết anh là người tị nạn cần việc làm và không có giấy tờ. Anh xin giúp đỡ để có máy móc dụng cụ xây cất để làm thành một đội Việt Nam chuyên xây cất dưới những người thầu xây dựng người Thái và hy vọng có những hợp đồng nhỏ để làm. Các chị em gái thì xin máy may, máy vắt sổ để may vá ở nhà sống qua ngày.

Ngày 28 tháng 11

Tôi gặp 8 anh em người tị nạn ở một quán cà phê gần văn phòng Cao Ủy. Sau khi nói chuyện và cho tiền các anh em, tôi lên taxi đi về nhà. Mười lăm phút sau, tôi nhận được 1 cú phone báo tin cảnh sát di trú đã bắt 4 người trong số họ khi vừa ra khỏi tiệm cà phê. Còn 4 người kia thì 2 người đi về sớm và 2 người còn ở trong tiệm cà phê nên không bị bắt. Trong 4 người bị bắt, 2 người đã có quy chế tị nạn, 2 người chưa có quy chế tị nạn. Tôi bàng hoàng như sét đánh ngang tai. Thân phận người tị nạn trên đất Thái là như vậy đó. Dù đã được Cao Ủy chấp nhận quy chế tị nạn, họ vẫn bị coi là người nhập cư bất hợp pháp cho tới khi đi định cư ở một nước thứ ba. Luật Sư của Cao Ủy đã lập tức đến xin bảo lãnh nhưng họ đã được đưa về nhà tù di trú, chờ ngày ra toà.

Cho đến giờ này tôi không biết số phận của họ ra sao. 2 người đã được quy chế tị nạn có tí ti triển vọng được cho ra nếu có sự can thiệp mạnh mẽ từ ngoài và phải đóng tiền thế chân. Còn 2 người chưa có quy chế thì có lẽ phải bị giam giữ vô thời hạn. Tôi cầu nguyện cho họ được thả sớm và những ngày trước mắt sẽ bớt nhọc nhằn cho họ trên đất Thái.

Biết đến bao giờ người dân Việt Nam của tôi mới có được quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do bày tỏ lập trường của mình một cách ôn hòa mà không bị đánh đập, đàn áp để phải lưu vong trên xứ người, chịu biết bao khổ nhọc và tù đày vì sống không hợp pháp nơi đất lạ.

***

Hiện có khoảng hơn 800 đồng bào đang lánh nạn ở Thái Lan trước cuộc đàn áp ngày càng leo thang ở Việt Nam. Để đối phó, năm 2010 BPSOS phối hợp với một tổ chức địa phương để thành lập Văn Phòng Trợ Giúp Pháp Lý ở Bangkok. Chúng tôi rất cần sự tiếp tay của mọi người có lòng với đồng bào, của những cựu thuyền nhân đã từng sống qua cuộc đời tỵ nạn, của những tổ chức từ thiện, và của tất cả những ai quan tâm đến thân phận của những nhà đấu tranh cho dân chủ, nhân quyền và tự do tôn giáo giờ đây đang phải lánh nạn vì bị đàn áp và truy lùng. Mỗi người một tay, góp gió thành bão.

Mọi đóng góp sẽ được cấp giấy trừ thuế và xin gởi về:

BPSOS/RCS
PO Box 8065
Falls Church, VA 22041 - U.S.A.