« Cụ rùa » Hồ Gươm : rùa vàng hay thủy quái ?
Trương Nhân Tuấn
Trước hết « cụ » có phải là « rùa » thật không đã ?
Tôi không phải là nhà « rùa học » nhưng tôi dám chắc rằng « con rùa già ghẻ lở » (mượn chữ của Trương Duy Nhất) mà nhiều người gọi là « cụ rùa », hiện sống trong Hồ Gươm, không phải là rùa. Tôi dám chắc vì tôi đã từng thấy vài lần con « thủy quái » có hình dáng tương tự như thế ở các nơi tại miền trung và miền nam VN. Một loại thú có dạng như rùa, mai mềm, cổ dài, đặc biệt có cái đầu khá giống đầu rắn, hay thụt ra thụt vào làm người ta liên tưởng đến thứ khác (của đàn ông), cũng gọi là « đầu rùa ». Các loại thủy quái này là loài ăn tạp, tức thứ gì cũng ăn, sống ở môi trường nước ngọt như sông, hồ… Rùa thiêng trong lịch sử của VN là loại rùa vàng, tức « kim quy ». Rùa và thanh kiếm Thuận Thiên của vua Lê Lợi hay thần Kim Quy với nỏ thần của vua An Dương Vương đều là « rùa vàng ». Theo các tranh ảnh minh họa (trên nhiều sách vở) hiện nay tại VN thì rùa vàng có mai cứng và trên mai có vân. Con thủy quái Hồ Gươm là loại « rùa » đen, mai mềm láng mướt không có vân, là loại sinh sống trong vùng ao tù nước đọng, là giống vật đê tiện (bên Tàu người ta hay chửi « rùa đen », tương tự như sỉ vả là đồ đê tiện), và đặc biệt nó rất hung dữ. Con thủy quái ở Hồ Gươm, theo các bài viết đã đăng gần đây, thì nó ăn cả cá chết, thậm chí… chó chết.
