|
|
1/ Điều dễ nhận ra nhất, sau khi
gấp lại cuốn tiểu thuyết mới này của nhà văn Nguyễn Bắc Sơn là, muốn hay không,
người đọc cũng bị đẩy đến tình thế phải đối diện trực tiếp với cuộc sống ngày
hôm nay. Cuộc sống ngày hôm nay, hiểu theo nghĩa rộng. Cuộc sống ngày hôm nay
với bao trăn trở, bức bối. Cuộc sống ngày hôm nay, một phức điệu.
Cuộc sống ngày hôm nay đang nhất
quyết bác bỏ lối suy nghĩ giản đơn, một chiều vốn là cách tư duy nằm trong dòng
ý thức hệ truyền thống. Thay vào đó là lối đánh giá nhiều chiều, thậm chí trái
chiều, theo nhiều thang giá trị khác nhau.
Thời tôi sống có bao nhiêu câu hỏi. Câu trả lời thật không dễ dàng chi (Nguyễn Trọng Tạo). Quả thật là không dễ dàng gì để xác định chuẩn trước những biến động đến chóng
mặt của cuộc sống ngày hôm nay. Hôm qua mới đưa vào sử dụng đường cao tốc Hà
Nội - Hải Phòng ô tô chạy 120 km/h thoải mái. Hôm nay người ta đã bàn đến việc
chuẩn bị cho đường cao tốc máy bay ở trên không. Trên bình diện kinh tế - xã
hội, hôm qua, kinh tế quốc doanh còn giữ vai trò chủ đạo. Hôm nay thành phần
kinh tế tư nhân đã trỗi dậy đứng ngang hàng với người anh kinh tế quốc doanh và
được công nhận là một động lực phát triển vô cùng quan trọng. Lao động thủ
công, cơ bắp đã được thay thế bằng máy móc, tự động hóa, số hóa. Vừa say sưa
với công nghệ hiện đại người ta đã nhận ra ngay rằng, nó đã tỏ ra lạc hậu so
với công nghệ cao. Tư duy cảm tính duy ý chí đã được thay thế bằng tư duy lý
tính, tức tư duy logic và rồi tư duy logic cũng không mấy quan trọng và hữu
hiệu bằng tư duy trừu tượng. Đã có cái truyền thống giờ
đây lại có cái phi truyền thống mà xem ra đó mới là cái hữu lý, mặc dầu là
nhiều khi thấy nó kỳ quặc và khó hiểu.
Trong bối cảnh ấy, Chính, nhân vật mang chủ đề của bộ
tiểu thuyết 2 tập liên hoàn (Vỡ vụn
xuất bản 2015 và bây giờ là Cuộc vuông
tròn) đã xuất hiện và thật tình là rất thoải mái và tự do trổ tài cao đàm
khoát luận một cách rất đáng nể vì và trân trọng. Thôi thì còn sự kiện gì mà
trong cuộc họp mặt có tính chất nội bộ
gia đình này (gia đình ông già Sơn La, cựu Chủ tịch, cựu Bí thư tỉnh ủy và
vợ chồng con - Nguyễn Chí Thành, bí thư kiêm chủ tịch tỉnh đương nhiệm) mà không
được đưa ra trao đổi, bàn bạc, giảng giải, khám phá, hay nói một cách chính xác
hơn, là được Chính trong tư cách một người đọc nhiều, chịu đào sâu tư duy đóng
vai phát ngôn viên duy nhất.
